به گزارش پايگاه خبري پيرغار به نقل از  «فردا»؛ لغو سفر ولاديمير پوتين رييس جمهوري روسيه به تركيه به دنبال اقدام اين کشور در زمينه فرود اجباري يك فروند هواپيماي مسافر بري سوري که عازم سوريه بود، دور جديدي از تنش ميان ترکيه با سوريه و روسيه را رقم زد.
 
اين اقدام آنكارا، در نشاندن هواپيماي روسي سبب شد كه مقامات روسيه نيز به پشتيباني شريك خود يعني سوريه وارد عمل شوند و اقدام آنكارا را خطر آفرين بخوانند. اما در عين حال رجب طيب اردوغان، نخست وزير ترکيه، گفت که هواپيماي مسافربري عازم سوريه، حامل تجهيزات نظامي ساخت روسيه و مقصد آن ، وزارت دفاع سوريه بوده است.
 
تحولات اخير در سوريه بدون ترديد سخت‌ترين چالش داخلي نظام بشار اسد، تاکنون بوده است. اين تحولات نه تنها براي بشار اسد و نظام حاکم بر سوريه غير منتظره بوده، بلکه بسياري از دولت‌هاي منطقه هم در موضع‌گيري و نوع برخورد با اين تحولات دچار تعارض و سردرگمي‌ کرده است. البته اين امر به نقش مهم منطقه اي سوريه و اهميت بازيگري اين کشور بر تحولات منطقه از جمله مباحث مربوط به فلسطين، مقاومت، مذاکرات سازش، مسئله عراق و ديگر مسائل منطقه اي بر مي‌گردد.

بدون ترديد بحران در سوريه، محدود به مرزهاي داخلي اين کشور نبوده و تاثيرات منطقه اي و حتي جهاني گسترده اي در پي داشته و خواهد داشت. در سطح منطقه اي بحران سوريه بر روابط دو کشور ايران و ترکيه تاثير گذاشته و چالش هاي را در روابط اين دو کشور پديد آورده است. اما آنچه اکنون در روابط ترکيه و ايران اهميت دارد، چگونگي تعامل آنها با يکديگر در مورد سوريه و آينده دولت بشار اسد است.

مهدي مطهرنيا کارشناس مسائل بين الملل به تحليل آنچه در چند ماه اخير در روابط ترکيه و سوريه در حال اتفاق است و نقش ايالات متحده در اين تنش ها پرداخت و به «فردا» گفت: آنچه که در خاورميانه امروز مشاهده مي کنيم، تلاشي است که مي تواند در پي يک زايش تاريخي در خاورميانه مياني باشد. به بيان ديگر تصويري که در زمان حال از خاورميانه ديده مي شود، نوعي کوشش هدفمند در ايجاد فضاي مناسب براي مديريت آينده خاورميانه مياني و سوق دادن بحران هاي موجود پس از مديريت منطقه به سمت خاورميانه شرقي است.
 
وي گفت: آنچه که در سه دهه اخير پس از وقوع انقلاب اسلامي رخ داده است، نمايانگر نوعي منطق رودرويي و تقابل نظري و سپس عملياتي از تعريف نظري موضوع تحت عنوان مقاومت با هدف‌گذاري رژيم صهيونيستي در منطقه خاورميانه بوده است. با فروپاشي اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي و از متن به حاشيه رفتن جنگ سرد از يک سو و از سوي ديگر تغيير و تحولات ناشي از رخدادهاي پس از 11 سپتامبر، نظم نوين جهاني سمت و سوي تعريف شده‌اي به خود گرفت که در آن با هر سناريويي که بنگريم خاورميانه يا هارتلند نو از اهميت جدي و تعيين‌کننده‌اي برخوردار است.
 
اين استاد دانشگاه ادامه داد: اگر بپذيريم که ايالات متحده آمريکا با ورود خود به عراق و افغانستان تلاش کرد تا تسلط خود بر هارتلند نوع را به عنوان مقدمه ضروري در جهت کنترل آسياي خاوري به رهبري چين در ارتباط با آينده نظم نوين جهاني کليد بزند و حضور خود را در خاورميانه در مسير بهره برداري از واقعه 11 سپتامبر تعريف پذير کند، هم اکنون شاهد هستيم که تلاش دارد بحران هاي موجود در خاورميانه مياني را با قيمت هاي متفاوت بر اساس پارادايم منابع و منافع مديريت کند. ضمن اينکه آمريکا تا جايي که مي تواند هزينه هاي موجود در حل بحران هاي خاورميانه مياني را به کشورهاي منطقه انتقال خواهد داد.

وي با اشاره به تغيير و تحولات ناشي از ورود ابرقدرتي به نام امريکا به طور مستقيم در معادلات خاورميانه، گفت: اينگونه است که در اين مسير شاهد نوعي رفتار سياسي تعريف شده و اقدامات ناشي از آن در خاورميانه هستيم که در مرکزيت آن ترکيه قرار دارد. ترکيه‌اي که بر اساس هدف‌گذاري سياست خارجي خود از منطق پيوستگي به کشورهاي فرادستي  به ويژه غرب تبعيت مي‌کند و بر آن است تا  براي اردوگاه غرب به عنوان پايگاه اساسي عمل کند.
 
مطهرنيا سوريه را در ارتباط با خاورميانه مياني ستون فقرات مقاومت توصيف کرد و بر اين اساس توضيح داد: چتر حمايت هاي ايران، روسيه و چين از سوريه تا حدود زيادي اهميت منطقه اي سوريه را جدايي از اهميت هاي سنتي براي سوريه افزايش بخشيده است. از سويي ديگر آمريکا بر آن است تا با مديريت قدرت غرب در مسير ايجاد فضاي مناسب در بهره برداري از توان  منطقه اي براي حرکت بر ضد سوريه عمل کند.
 
وي ادامه داد: محور آنکارا، رياض و دوحه به صورت ديواره اي در مسير مقاومت، جبهه موافقت با آمريکا را در منطقه باز گشوده و ترکيه تلاش کرده که خود را به دليل پيوستگي با غرب و منافعي که براي آينده ترکيه در اين پيوستگي با غرب در منطقه خاورميانه مي بيند، در مسير ايجاد يک ستاد مرکزي فرماندهي در راستاي مديرت بحران سوريه در چارچوب سرزمين تبديل کردن سوريه و کمر شکن کردن مقاومت تبديل کند.
 
وي متذکر شد که تلاش آمريکا در هم پيوندگي قاهره به رهبري مرسي با آنکارا به رهبري رجب طيب اردوغان و همچنين پيوند آنها با رياض و قطر، خواهد توانست يک ديواره مستحکم پوششي در اطراف سوريه و در کمرگاه مقاومت ايجاد و از اين طريق زمينه اعمال فشار بيشتر بر جبهه مقاومت وارد شود. 

اين کارشناس مسائل سياسي گفت: از سوي ديگر اين جبهه اگر بتواند سوريه را با يک مرزبندي منطقه اي بر اساس رو در رويي کشورهاي جبهه موافقت در برابر جبهه مقاومت مديريت کند، هم آمريکا هزينه هاي کمتري خواهد پرداخت و هم زمينه هاي ايجاد بستر مناسب براي قطع ارتباط ژئوپلتيک ميان ايران و محور لبنان و فلسطين در آينده به دست مي آورد.

وي افزود: بر همين اساس اکنون ترکيه براي جبهه غرب، نقش ايجاد يک جبهه موافقت در برابر جبهه مقاومت و شکستن تعادل به وجود آمده از سوي جبهه مقاومت در خاورميانه را بر عهده دارد.
 
مطهرنيا اظهار داشت: اگر آمريکا بتواند در کنار تحرکات ترکيه بر عليه سوريه، فضاي گفتماني مثبتي را در جهت به هم پيوندگي کشورهاي جبهه موافقت ايجاد کند، نه تنها سوريه را شکست خواهد داد، بلکه يک جبهه موافقت در برابر جبهه مقاومت ايجاد مي کند که در فرازهاي بعدي تحرکات ايالات متحده آمريکا براي سوق دادن بحران از سمت سوريه به مرزهاي شرقي خاورميانه يعني ايران و چين، از آنها بهره برداري خواهد کرد.